Zez to sytuacja, w której gałki oczne są nieprawidłowo ustawione. Jednak nie każdy jego rodzaj wymaga leczenia. Dotyczy to zwłaszcza najmłodszych dzieci, u których rodzice często obserwują tak zwany zez pozorny. To zjawisko, które w pierwszym momencie może budzić niepokój. Chociaż rzeczywiście niekiedy może wyglądać jak typowa wada, zazwyczaj nie powinien być powodem do obaw. Czym dokładnie jest ten stan? Czy należy go leczyć? Zapraszamy do poznania odpowiedzi na te pytania.
Co to jest zez pozorny?
Zez pozorny (pseudostrabismus) to złudzenie, w którym oczy wyglądają tak, jakby były ustawione niesymetrycznie, mimo że specjalistyczne badania mówią co innego. W przeciwieństwie do rzeczywistego zeza nie jest on jednak związany z problemem w ustawieniu oczu ani z żadną wadą widzenia. Sytuacja ta często dotyczy najmłodszych dzieci, u których budowa twarzy daje wrażenie, że jedno oko „ucieka”. Spowodowane może to być np. tym, że mają one zbyt szeroką nasadę nosa lub jakiekolwiek fałdy skóry przy wewnętrznych kącikach oczu.
Czy zez pozorny trzeba leczyć?
Pseudostrabismus nie wymaga leczenia, ponieważ nie jest chorobą. Wynika wyłącznie ze złudzenia, które wraz z rozwojem dziecka zacznie znikać. Niemniej istotne jest to, aby udać się do okulisty bądź optometrysty, który wykorzystując specjalistyczne urządzenia, wykluczy rzeczywistego zeza. Diagnostyka powinna obejmować badanie dna oczu oraz ocenę wady refrakcji. W przypadku wykluczenia rzeczywistego schorzenia, lekarz może zalecić jedynie dodatkową obserwację. Trwa ona do momentu, gdy dziecko osiągnie wiek, w którym można przeprowadzić pełne badanie ortoptyczne, zazwyczaj będzie to około drugiego roku życia.
Jak odróżnić zez pozorny od jego innych rodzai?
Pseudostrabismus, od swoich rzeczywistych form, dla obserwatora zewnętrznego często nie różni się prawie niczym. Prawdziwa forma schorzenia, taka jak zez zbieżny lub rozbieżny, jest jednak wyraźnie odczuwalna przez osobę, która jej doświadcza. W ich przypadku jedno oko faktycznie odchyla się od osi patrzenia, co może prowadzić do problemów takich jak podwójne widzenie, czy trudności w ocenie głębi. Aby zniwelować te doznania, dziecko może próbować przechylać głowę, mrugać lub zamykać jedno oko w trakcie patrzenia na coś. Symptomy te nie występują w zezie pozornym, gdzie nieprawidłowa pozycja oczu to tylko złudzenie i nie powoduje problemów z widzeniem.
Brak widocznych prób kompensacji wzroku nie zawsze oznacza jednak brak problemu. Ostateczne odróżnienie zeza pozornego od rzeczywistych jego form możliwe jest tylko dzięki specjalistycznej diagnostyce okulistycznej. Jeżeli istnieje jakiejkolwiek podejrzenie schorzenia, niezbędna będzie więc wizyta u okulisty lub optometrysty. Lekarze ci przeprowadzą odpowiednie badania i postawią właściwą diagnozę. To z kolei pomoże rozwiać wszelkie wątpliwości.
Podsumowanie
Zez pozorny to złudzenie, które często występuje u małych dzieci i nie wymaga leczenia. Jest on wynikiem specyficznej budowy twarzy, a nie rzeczywistego problemu z ustawieniem gałek ocznych. Należy do stanów, które zanikają wraz z rozwojem dziecka, dlatego jego leczenie nie jest konieczne. Nie oznacza to jednak zaniechania żadnych działań. Dolegliwość ta jest niemal nieodróżnialna od prawdziwego schorzenia, a te wykluczyć mogą jedynie specjalistyczne badania. Ważne jest więc, aby widząc jakiekolwiek nieprawidłowości w ustawieniu gałek ocznych udać się do specjalisty. Ten po wykonaniu badań potwierdzi, czy rzeczywiście u pacjenta występuje zez pozorny, czy rzeczywisty.
